Leiderschap, onderwijs en ondernemend gedrag

Studenten zitten in een spagaat. Zelfstandigheid, participatie, eigen verantwoordelijkheid, zelf je broek ophouden; dat zijn de begrippen waar de kranten vol van staan en zo wordt er over hen gesproken. En dat moet ook wel want hoe ziet de professionele toekomst van de student er uit? Vaste banen zijn er niet meer, misschien iets voor mezelf beginnen? Maar: hoe bereidt de school hen daarop voor? Liever gezegd: hoe leeft de school hen voor? Veel studenten ervaren op school niet waar de samenleving hen later op zal aanspreken.  

Uit het onderzoek ‘Ondernemend onderwijs op het kantelpunt’ blijkt dat congruentie een belangrijke voorwaarde is ‘ …. tussen ondernemend onderwijs en mate waarin de onderwijs organisatie zelf ondernemend opereert..’ Dat roept de vraag op hoe de congruentie  in de schoolorganisatie kan worden gerealiseerd.

Elke schoolleider heeft globaal drie opdrachten:

• een gezonde bedrijfsvoering,
• een visie over de toekomst, en
• het inspireren van “zijn” mensen.

Deze drie opdrachten moeten met elkaar in balans zijn, ze moeten dezelfde richting uitwijzen en ze moeten elkaar versterken.

Tussen droom en daad

Deze drie elementen moeten niet alleen evenredig zijn vertegenwoordigd, zij moeten dus ook congruent zijn met elkaar. Het klassieke voorbeeld van een ouder die licht overspannen in een winkel tegen haar/zijn kind schreeuwt ‘doe eens even rustig’ is weinig effectief. Je vraagt je als toeschouwer direct af wat de oorzaak is van de onrust bij dat kind. Toch is dat wat er in de praktijk veel gebeurd. ’Doe jij ondernemend, dan ga ik de e-mail doen’.

Als een afdeling of een school ondernemers gedrag hoog in het vaandel heeft dan heeft dat direct invloed op de werkwijze van de school. Zo vereist ondernemend gedrag veel flexibiliteit en creativiteit, van de medewerkers, van de studenten en ook van de ouders. Ondernemend gedrag moet dus zichtbaar zijn in de schoolorganisatie en dus zichtbaar in de werkwijze van de leidinggevenden.

21th Century skills gelden ook voor managers

Creativiteit, samenwerken, ICT-geletterdheid zijn voorbeelden van de 21th Century skills waarvan velen vinden dat de huidige studenten deze moeten ontwikkelen. Als de nadruk van de leidinggevende, noodgedwongen, ligt bij het uitvoeren van de bedrijfsvoering en weinig tijd heeft om zijn visie over ondernemend gedrag uit te dragen en daarin te inspireren dan mag je stellen dat er weinig voorbeeldmatig wordt gewerkt.

Studenten en docenten geven dat ook aan in het onderzoek ‘Ondernemend Onderwijs” op het kantelpunt”. Het ondernemend gedrag waar zij toe worden opgeleid ervaren zij onvoldoende in hun omgeving. Dit wordt daarom vaak als belemmerende factor genoemd.

Teach what you preach

‘Teach what you preach’ is wellicht de moeilijkste opdracht van de leidinggevende, maar als het lukt een zeer effectieve werkwijze. Het ondernemend onderwijs heeft ondernemende leidinggevenden nodig.

Meer weten?

Het rapport ‘Ondernemend onderwijs op het kantelpunt’ is gebaseerd op de bijdrage van bijna 200 deelnemers aan een online enquête, en op 40 diepte-interviews met docenten, studenten en onderwijsmanagers. Dit rapport beschrijft de resultaten van het onderzoek. Op verzoek sturen wij u dit rapport toe.

Nog meer weten?

Op basis van dit onderzoek hebben wij de DOE-agenda opgesteld. De DOE-agenda bevat do’s and dont’s over ondernemend onderwijs. Het bevat praktische tips die u kunt gebruiken bij de implementatie van ondernemend onderwijs. Op verzoek sturen wij u deze DOE-agenda toe.