Veel mensen hebben een positief gevoel bij het woord “innovatie”. Iets nieuws, nieuwe mogelijkheden, een doorbraak, eindelijk! Gek genoeg verdwijnt die aanvankelijke waardering na verloop van tijd; het is gewoon geworden, en de nadelen laten zich ook voelen. Bij innovatie hoort de appreciatiecurve. Voor studenten belangrijk om te weten.
De waardering voor innovatie neemt steeds meer toe. Innovatie brengt iets nieuws en is “dus” goed, is een breed gedragen gevoel. Innovatieve ondernemers worden gewaardeerd en overheden maken geld vrij om innovatie te stimuleren.
Maar wat vandaag nieuw is, of zelfs een doorbraak is, is over enige tijd vanzelfsprekend of wordt zelfs als verouderd ervaren.
Wie kent Hyves nog? Ooit was Hyves vernieuwend als sociaal netwerk, en nu is het hopeloos ouderwets. De levensloop van Hyves in het kort: in 2004 begonnen, in 2010 maar liefst 10 miljoen gebruikers en verkocht voor bijna 44 miljoen euro. Daarna ging het snel bergafwaarts. In 2013 werd het netwerkwerk van Hyves gesloten. Commerciële waarde: nul.
De appreciatiecurve
De opkomst en ondergang van Hyves staat model voor veel innovaties. Elke verandering of innovatie verloopt volgens de zogenaamde appreciatiecurve. De appreciatiecurve beschrijft de waardering van iets, bijvoorbeeld een innovatie, afgezet tegen de tijd. De waardering is een gevoel, positief of negatief. De curve staat hierboven afgebeeld.
Elke vernieuwing of innovatie doorloopt deze fasen:
- De innovatie biedt mogelijkheden, je hebt er dus een positief gevoel over.
- Je waardering is maximaal. Je ervaart de voordelen maar de nadelen laten zich voelen.
- De nadelen gaan zwaarder wegen.
- Het dieptepunt: de nadelen voelen het zwaarste.
- Het balansniveau.
Facebook als voorbeeld
Facebook is een treffend en actueel voorbeeld van de appreciatiecurve. De mogelijkheden van de social media waren al bekend, bijvoorbeeld door ervaringen met Hyves. Maar de mogelijkheden van Facebook zijn nog groter, en in de marketing worden deze innovaties breed uitgemeten. Je gegevens en ervaring belangeloos delen op Facebook is positief, het is een vorm van goed doen.
Op dit moment zit Facebook in fase 3: de nadelen gaan zwaarder wegen. Facebook verdient goudgeld aan de gegevens die jij er belangeloos in deelt, en aan de tijd die jij er zonder vergoeding in investeert. Niet voor niets verlaten veel mensen Facebook, ondernemers verspillen er persoonlijk geen tijd aan, en jongeren zijn nauwelijks geïnteresseerd. Fase 4 is op komst.
Waarom is dit belangrijk?
Hyves en Facebook zijn voorbeelden van social media. De appreciatiecurve is niet voorbehouden aan social media alleen. In tegendeel, de curve is van toepassing bij elke verandering. Dat kan een product zijn, maar ook een verandering in je leven.
De appreciatiecurve geldt ook als je bijvoorbeeld een nieuwe baan hebt. Je hebt een nieuwe baan; spannend en uitdagend! Elke dag ervaar je nieuwe situaties. Na enige maanden wordt het routine, en ook aan deze baan kleven nadelen. Die nadelen blijken na verloop van tijd wel groot te zijn. En na weer enige tijd ontstaat er een balans tussen voor- en nadelen.
Het is belangrijk om te beseffen dat dit een normaal proces is, dat overal geldt. Het helpt om afstand te nemen, om niet impulsief te reageren. Ga bijvoorbeeld niet meteen solliciteren als je nieuwe baan ook nadelen blijkt te hebben.
Maar ook het omgekeerde geldt. Bij marketing wordt maximaal ingezet op de eerste fase, de voordelen van de vernieuwing. Met de curve in je achterhoofd kan je die voordelen met een korreltje zout nemen!
Toepassen in het onderwijs
Het is belangrijk om studenten kennis te laten maken met de appreciatiecurve. Het is belangrijk op weg naar een baan, en het is belangrijk om te leren omgaan met innovaties in hun beroep.
Op deze manier kan je studenten kennis laten maken met de appreciatiecurve.
- Laat ze individueel hun favoriete speelgoed beschrijven met de curve. Dat lijkt kinderachtig, maar is erg nuttig. Zo verbind je iets abstracts, de curve, met het gevoel.
- Laat een groepje van 4 of 5 studenten een innovatief product beschrijven. Facebook is een goed voorbeeld, maar er zijn er veel meer. Laat hen de argumenten per fase opschrijven. Beschrijf de voors en tegens in de balansfase, fase 5.
- Onderzoek innovaties in het beroepenveld. Gebruik daarbij deze methode.
