Techniek gaat een steeds grotere rol spelen, ook in sectoren waar dat nu nog nauwelijks het geval is. Dat was de boodschap tijdens de jaarconferentie van het Techniekpact op 26 juni. Daarom is het nodig om meer mensen op te leiden in een technische richting. Maar niet alleen in de techniek. Want de werk-ondernemer van morgen is een specialist met ondernemend gedrag, die inspeelt op innovaties.
Voor wie het niet kent: het Techniekpact is een samenwerking tussen onderwijsinstellingen, bedrijfsleven en overheid. Het doel is om meer studenten op te leiden in de techniek en om het onderwijs op gebied van technologie beter te laten aansluiten op ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Dat lukt blijkbaar goed want het aantal studenten dat een technische richting kiest neemt fors toe.
Opvallend is dat het begrip techniek sterk verandert. Oorspronkelijk dacht je aan loodgieters, monteurs en metselaars. Daarna kwamen de jongens van de ICT daarbij. Inderdaad: techniek is toch vooral iets voor mannen?
Robots
Nu komen er nieuwe vormen van techniek bij. Vaak zijn het technische toepassingen in sectoren waar vroeger weinig techniek te vinden was, bijvoorbeeld in de zorg. Techniek wordt kleiner van formaat, wordt geïntegreerd in allerlei toepassingen en wordt minder zichtbaar. Eigenlijk heeft elk modern beroep een grote technische component, was de boodschap.
Leuk is de discussie en de zorg over de opkomst van robots. Science Fiction uit de jaren ‘50 maakt dat we aan metalen mensachtige apparaten denken, met een stalen gezicht. Bedreigend, want ze pikken onze banen in. Grote onzin want automatisering en robots bestaan al tientallen jaren: bij productiebedrijven, in de zorg en geneeskunde en bij ons thuis.
En die trend zal doorzetten. De vraag naar mensen met een technische opleiding maar ten minste met gevoel voor techniek zal verder toenemen.
Voorbeelden
Een paar persoonlijke observaties:
Drones, GPS en data-analyse
Indrukwekkende toepassingen in de agrarische sector.
Toepassingen voor mensen met dementie
Hoe ontwerp je bijvoorbeeld wasmachines voor mensen met dementie?
Medische toepassingen van 3-D printen
Maatwerkoplossingen als bijvoorbeeld geprinte kronen, een volgende stap in individualisering.
Virtual reality
Virtual reality wordt vaak genoemd als dé ontwikkeling naar de toekomst, ook voor het onderwijs. De zogenaamde hololens biedt prachtige toepassingen. Daarmee kan je bewegen in je eigen 3- of zelfs 4-D ontwerpen. Bij het ontwerpen van gebouwen of het inrichten van winkels biedt dit veel mogelijkheden.
Voor toepassing in het onderwijs biedt het nog weinig. Voor instructie biedt het mogelijkheden, maar voor uitleg en interactie is het beperkt. Het blijkt dat mensen na zo’n vijf minuten geen aandacht meer hebben. Dit lijkt sterk op de mogelijkheden en beperkingen van Flipping the Classroom. Virtual reality is soms een aanvulling op het onderwijs, maar (nog?) geen vervanging.
Vaardigheden
De meest verrassende bijdragen lagen op het gebied van vaardigheden. De groei van technische mogelijkheden en ook de verbreding van toepassingen daarvan vergt ook ontwikkeling van vaardigheden. Daarbij vallen twee invalshoeken op.
De eerste invalshoek heeft betrekking op persoonlijke vaardigheden als communicatie, klantgerichtheid, overtuigingskracht en creativiteit. Inderdaad: dit zijn de onderwerpen van het keuzedeel “Ondernemend Gedrag”. Tijdens de workshop hierover was grote consensus dat deze competenties noodzakelijk zijn voor de toekomst.
De andere invalshoek is die van innovatie. Niet iedereen hoeft een “harde” techneut te worden. Maar iedereen zou bij voorkeur wel gevoel moeten ontwikkelen voor mogelijke gevolgen van technische ontwikkelingen binnen zijn beroep. En dat sluit weer aan op het keuzedeel “inspelen op innovaties”.
De werknemer van de toekomst
Kort samengevat was de boodschap van de conferentie: de werk-ondernemer van morgen is een specialist met ondernemend gedrag, die inspeelt op innovaties. Ik ben verrast dat de genoemde keuzedelen in de beroepspraktijk blijkbaar zo belangrijk worden gevonden.
