Deze nieuwsbrief is een bijzondere editie: het is onze 250e blog over onderwijs en ondernemen. In 2014 verzonden we onze eerste nieuwsbrief aan 1.478 van onze relaties. Nu, zeven jaar later, lezen wekelijks ongeveer 6.000 mensen onze informatie over onderwijs en ondernemen. En dat aantal blijft toenemen!
In die zeven jaar is er veel veranderd rond onderwijs en ondernemen. In deze blog kijken we een beetje terug maar vooral vooruit. Hoe maken we onderwijs op gebied van ondernemen de komende jaren nog succesvoller?
1.478. Zo’n getal blijft je bij als je iets nieuws begint. Naar ons idee was er behoefte om met elkaar het onderwijs rond ondernemen een impuls te geven. Maar is die behoefte er eigenlijk wel? Is er behoefte aan informatie over lesgeven over ondernemen, examineren, trends en tips en trucks? Aan 1.478 mensen hebben we onze eerste editie gestuurd, als experiment.
Zeven jaar later neemt het aantal mensen dat onze nieuwsbrief leest nog steeds toe, op dit moment tot boven de 6.000. Ook de berichten via Linkedin worden goed gelezen. Opvallend: via Facebook en Twitter krijgen we geen respons. Blijkbaar passen deze media dat niet bij onze doelgroep. De belangstelling groeit nog steeds. Het experiment is daarmee geslaagd.
Het onderwijs over ondernemen verandert snel
Onderwijs over ondernemen heeft in die zeven jaar een grote vlucht genomen. Dat geldt voor basisschool, VO, beroepsonderwijs en hoger onderwijs. Maar vooral het mbo heeft grote stappen gezet. Waren er in het begin nog vragen waarom we eigenlijk aandacht moeten besteden aan ondernemen, inmiddels hebben veel opleidingen ondernemen een vaste plek in het curriculum gegeven.
Sinds de invoering van de keuzedelen in het mbo staat ondernemend gedrag steevast op de eerste plaats van gekozen keuzedelen, met vlak daarachter oriëntatie op ondernemerschap en ondernemerschap. Het onderwerp ondernemerschap heeft daarmee een vaste plek binnen het onderwijs veroverd. Dat is niet alleen het geval bij ‘traditioneel op ondernemen-gerichte’ opleidingen als Retail, maar bijvoorbeeld ook bij opleidingen als Welzijn en Techniek.
De digitalisering van het onderwijs heeft zich snel ontwikkeld. Flipping the Classroom was zeven jaar geleden ‘hot’, er was veel vraag naar trainingen op dit gebied. Het opnemen van filmpjes met uitleg, de basis van Flipping, heeft zich niet doorgezet, er is geen vraag meer naar. Digitaal lesgeven, bijvoorbeeld met Zoom of Teams, heeft zich echter wel enorm ontwikkeld, dankzij de Corona-epidemie.
Maar ondernemerschap in de samenleving verandert nog sneller!
In de samenleving zijn de ontwikkelingen nog sneller gegaan. Steeds meer mensen worden ondernemer, soms omdat ze een goed idee hebben maar steeds vaker omdat het niet anders kan. Het aantal ondernemers groeit, zelfs in Coronatijd neemt het aantal ondernemers, vooral ZZP-ers, flink toe. Een van de effecten is dat steeds meer mensen met een lage opleiding, die vroeger niet zouden ondernemen, dat nu wel moeten doen.
Digitaliseren heeft grote effecten op de werkgelegenheid. Met name midden-beroepen worden steeds meer geautomatiseerd waardoor die werkgelegenheid wegvalt. Er komen wel andere functies voor in de plaats, vaker op hoger of juist lager niveau. De groei van webwinkels slaat bressen in het fysieke winkelbestand. Bestaande traditionele functies als winkelmanager of bijvoorbeeld accountmanager veranderen terwijl te gelijker tijd grote behoefte is aan mensen die kunnen inspelen op deze innovaties.
Maatschappelijk groeit het besef dat de klimaatverandering merkbaar wordt en grote gevolgen heeft. Daardoor is er steeds meer aandacht voor duurzaamheid. Bij de meeste bedrijven neemt duurzaamheid daarom een strategische positie in bij de ontwikkeling van producten en diensten. Duurzaamheid is daarmee de motor geworden achter innovatie, van nieuwe verdienmodellen en van nieuwe bedrijven
Trend voor de nabije toekomst
Innovatie geïnitieerd door de mogelijkheden van digitalisering en gemotiveerd door de noodzaak van duurzaamheid, dat is de trend voor de komende jaren.
Deze trend heeft grote invloed op het onderwijs rond ondernemen. De basiskennis rond ondernemen blijft ook in de toekomst erg belangrijk. Dat is zeker nodig omdat steeds meer mensen met een lagere opleiding gaan ondernemen. Maar de traditionele manier van ondernemen die vaak gebaseerd is op het retial-verdienmodel van inkopen en verkopen is niet meer genoeg.
Bij de productontwikkeling en marketing speelt duurzaamheid een steeds grotere rol. Studenten moeten daarom in het perspectief van ondernemen ook een goede basiskennis van duurzaamheid hebben. Kunnen omgaan met veranderingen en met innovatie is een noodzakelijke toevoeging om ook in de toekomst te kunnen blijven ondernemen.
Neemt het onderwijs de uitdagingen aan?
Naar onze mening staan we voor een volgende fase van onderwijs en ondernemen. Een fase waarin ondernemen, inspelen op innovaties en duurzaamheid steeds meer geïntegreerd gaan worden. Niet zo zeer vanuit een speelse gedachte maar omdat de samenleving daar om vraagt. Omdat de werkgever dat verlangt van de werknemer van morgen, omdat ondernemers daarmee ook in de toekomst producten en diensten kunnen blijven verkopen.
Het zal aandacht van het onderwijs vragen om met deze trend mee te kunnen bewegen. Meebewegen met de maatschappelijke trends en het bedrijfsleven is noodzakelijk om bij te blijven en om relevant te blijven voor werkgevers. Intensievere samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven via stages en via ondernemende projecten zal daar zeker aan bijdragen.
Zoals gezegd: naar ons idee staan we voor een volgende fase van onderwijs en ondernemen. Een spannende en inspirerende fase.
Ook de volgende jaren zullen wij via onze blogs, methodes, examens en onderzoeken bijdragen aan deze ontwikkeling!
Gerard Aaftink en Marianne Konst
