Over het examineren van keuzedelen bestaan veel misverstanden. Zo zouden keuzedelen lastig te examineren zijn, en zou het examen een bijzonder tijdrovend proces zijn. Niets is minder waar. Het examineren verloopt net als alle andere examens. En als je het slim doet, kost het de student en de docent niet te veel moeite. In deze blog een aantal tips om slim maar vooral eenvoudig te examineren.
Over het examineren van keuzedelen hoor ik veel verhalen. De een vind het lastig, de ander vindt het te veel tijd kosten, weer een ander vraagt zich af waar hij de examens vandaan moet halen. En zijn ook opleidingen die helemaal niet examineren.
Examineren moet
Laat ik eerst een misverstand uit de weg ruimen: het examineren van keuzedelen is verplicht.
Koop een goed examen
Dat je een goed examen moet inkopen lijkt een open deur. Maar dat is niet zo. Want er worden verschillende soorten examens aangeboden: kaderexamens en specifieke examens. De keuze van het soort examen bepaalt ook hoeveel werk je aan het examen hebt.
Kaderexamens zijn te vergelijken met een huls: je koopt de structuur en je moet als docent de opdracht zelf nog bedenken en toevoegen. Aan een kaderexamen heb je dus nog veel werk.
Het is handiger specifieke examens te kopen. Deze zijn klaar om gebruikt te worden. Ze bevatten de instructie voor de student, de opdracht en de instructie voor de beoordelaar.
Voor de ondernemende keuzedelen bieden wij verschillende examens. Deze vind je hier.
Portfolio als examen?
Het is mogelijk om de studenten een portfolio te laten maken, en deze bij wijze van examen te beoordelen. In onze methodes is daarvoor ook een checklist opgenomen. Het beoordelen van een portfolio is echter bewerkelijk, en vergt relatief veel tijd.
Aan het beoordelen van een portfolio is wel een grote valkuil verbonden. Veel docenten hebben de neiging verbeteringen aan te brengen en/of om studenten uit te leggen hoe het beter kan. Zo wordt een portfolio-examen een tijdrovend proces.
Feedback geven past bij een ontwikkelingsgerichte toets, niet bij een examen.
Kennistoets ja of nee?
Veel examens bestaan uit zowel een kennistoets als uit een proeve. Over het afnemen van de kennistoets bestaan veel meningen. De ene docent hecht eraan, de andere docent niet. Na een paar jaar ervaring met de keuzedelen is onze mening dat je het beste wel een kennistoets kunt afnemen.
Het meest praktisch is om de kennistoets als voorwaardelijke toets af te nemen. Daarmee garandeer je een minimum kennisniveau bij de studenten. Alleen bij een voldoende voor de kennistoets mag de student aan de proeve deelnemen.
Kennistoetsen zijn grotendeels multiple choice en hebben een antwoordmodel. Ze zijn dus eenvoudig af te nemen.
Ondernemerschap mbo
Het keuzedeel ondernemerschap mbo is met 480 sbu omvangrijker dan gemiddeld. Ook het examen is groter: het bestaat uit 6 delen. Om het resultaat van het keuzedeel te vergroten en het examen eenvoudiger te maken is het handig het examen in twee delen af te nemen.
Ongeveer halverwege de lessencyclus kan de kennistoets worden afgenomen. Ook het ondernemingsplan en de SWOT-analyse kunnen dan geëxamineerd worden. Op die manier leg je een goede inhoudelijke bodem voor het tweede deel van het examen.
Aan het eind van de lessencyclus kunnen de overige delen van het examen worden afgenomen. Omdat het ondernemingsplan al is geëxamineerd hoef je je dan alleen te richten op de (kleinere) proeves en de pitch.
Tijdsplanning
Een veel gehoorde opmerking gaat over de tijdverdeling. Dat is niet exclusief voor keuzedelen, dat gaat over elk examen. Slim plannen vermindert de tijdsbelasting.
Bij de presentaties hebben de studenten dertig minuten tijd om zich voor te bereiden. De presentatie duurt tien minuten. De docent heeft daarna nog tien minuten om de resultaten te administreren.
Door elke twintig minuten een student toe te laten ontstaat een constante stroom. In een uur tijd kunnen zo drie examens afgenomen worden. Een groep van circa twintig studenten kan zo in één dag geëxamineerd worden. Dat is veel, maar niet anders dan bij andere examens.
Ook hier is sprake van een valkuil. Het examen is een beoordeling. Stap niet in de valkuil om het examen na te bespreken en antwoorden te verbeteren of toe te lichten. De student staat er niet voor open, het kost veel tijd en het is niet de bedoeling bij een kwalificerend examen.
