Hoe kunnen we de keuzedelen praktisch examineren? Nu het einde van het schooljaar in zicht komt, krijgen we deze vraag van veel docenten. Omdat deze vraag zo breed leeft geven we in deze blog een aantal praktische tips met voorbeelden over de vorm, de uitvoering en de beoordeling van examens. Belangrijkste tip? Hou het eenvoudig!
De komende tijd staat voor veel opleidingen in het teken van examinering. Naast de “gewone” vakken moeten ook de keuzedelen worden geëxamineerd. Dat leidt tot vragen. De meest gestelde vragen en de antwoorden daarop staan in deze blog.
Vorm van het examen
Kies een examen waarvan de vorm past bij de inhoud van het keuzedeel.
- Wordt een vaardigheid gevraagd? Dan is een proeve de juiste examenvorm.
- Is het keuzedeel reflectief van aard? Dan is een presentatie de goede examenvorm. Dit is het geval bij het keuzedeel Oriëntatie op Ondernemerschap. Studenten ronden dit keuzedeel af met een besluit over hun vervolgstappen als ondernemer. Dit besluit nemen ze op basis van reflectie op wat er bij ondernemen komt kijken én op hun persoonlijke vaardigheden.
- Wordt kennis gevraagd? Dan is een schriftelijk examen de juiste examenvorm.
Uitvoerbaarheid
Bij de uitvoerbaarheid van het examen van een keuzedeel speelt mee:
- De tijdsbelasting, van zowel de student als de docent. Keuzedelen als ondernemend gedrag, inspelen op innovatie, duurzaamheid in je beroep en oriëntatie op ondernemerschap kennen een presentatie als examenvorm. De vuistregel daarbij is: 5 tot 10 minuten presentatie door de student, 10 minuten doorvragen door de beoordelaar(s) en 10 minuten voorbereiding en administratie. Een half uur per student is voldoende.
- De haalbaarheid. Beperk het examen tot de essentie. Sommige examens zijn wel tot 30 bladzijde A4! Dit is veel te veel! Dat is niet te behappen door de studenten en het is een veel te grote belasting voor de docenten.
- De leesbaarheid. Het niveau van de taal moet begrijpelijk zijn voor de student. Daarom zijn de examens van ondernemend gedrag 1-2 wat betreft taal eenvoudiger dan van ondernemend gedrag 3-4.
Planning en voorbereiding
- Bij sommige keuzedelen, zoals ondernemerschap mbo, wordt studenten gevraagd om een presentatie voor te bereiden. De voorbereiding op de presentatie kan door meerdere examenkandidaten tegelijk worden gedaan. Ontvang dan de studenten vóór het examen in dezelfde ruimte. Op deze manier heb je slechts één lokaal en begeleider nodig.
- Het keuzedeel ondernemerschap mbo kent zes examenonderdelen. Het is onhandig om al deze delen in één keer te examineren. Daarom adviseren wij om het ondernemingsplan, de SWOT-analyse en het theorie-examen halverwege te examineren, en de overige drie delen aan het einde. Dit komt ook de kwaliteit van het geleverde werk ten goede.
Theorie-examens
Moeten we de theorie examineren? Voor veel opleidingen is dit een lastige vraag. Bij het keuzedeel ondernemerschap mbo wordt financieel-administratieve kennis schriftelijk geëxamineerd. De keuzedelen ondernemend gedrag, inspelen op innovaties en oriëntatie op ondernemerschap kennen een theoriegedeelte. De theorie kun je in de vorm van een examen toetsen, maar dat is niet verplicht.
Wat veel opleidingen doen is het theorie-examen als ontwikkelingsgerichte of voorwaardelijke toets af te nemen. Bij een voldoende resultaat kunnen studenten vervolgens aan de proeve deel nemen.
De resultaten
- Geef geen feedback na het examen. Feedback is voor studenten nuttig bij ontwikkelingsgerichte toetsen. Bij het afsluitende examen is het overbodig. Het kost veel tijd, de student heeft er in dit stadium niets aan.
- Als er meerdere examenonderdelen in een examen zijn kan het eindcijfer bepaald worden aan de hand van het examenplan. Het examenplan maakt onderdeel uit van de docentenhandleiding. Je kan daarvan afwijken, de weging die je gebruikt is de verantwoordelijkheid van de opleiding.
- Een heikel punt is het omgaan met onvoldoendes bij examenonderdelen. Moet het examenonderdeel bij onvoldoende resultaat worden overgedaan, of mag gecompenseerd worden? Wat ons betreft is een 6,0 voor elk examenonderdeel het minimumvereiste. Maar hiervan kan worden afgeweken, ook dit is te bepalen door de opleiding.
Staat uw vraag er niet bij? Heeft u praktische tips?
Reageer!
