Bij ondernemend onderwijs horen de meest moderne onderwijsmethoden en -technieken. Daarom is het belangrijk om de nieuwste ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld e-learning, flipping the classroom, gamification en nu artificial intelligence, toe te passen. Dat was ons uitgangspunt. Was, omdat we op basis van 14 jaar ervaring constateren dat toepassing ervan veel kost, maar naast onrust nauwelijks iets oplevert. Daarom is internet-vrij onderwijs in 2024 onze kerstwens.
Wie pleit voor internet-vrij onderwijs moet jaren onder een steen geleefd hebben, of tenminste wel héel erg ouderwets zijn. In tegendeel: dat hebben en zijn we bepaald niet. Als ondernemers zien we de toegevoegde waarde van digitalisering aan de samenleving als geen ander. Hoe mooi zou het zijn om digitalisering ook in het onderwijs toe te passen om zo beter ondernemend onderwijs te kunnen bieden!
Voorop lopen
Sinds ongeveer 2010 hebben wij onze manier van training en begeleiding rond ondernemen digitaal vertaald. Het begon met een hybride toolkit “De wereld van de Ondernemer”. De bijbehorende elektronische omgeving hebben we laten groeien tot een volledig elektronische leeromgeving die in het, voornamelijk mbo-, onderwijs is toegepast.
Flipping the classroom was de volgende stap. Films van professionele docenten vormen een goede aanvulling op leeromgevingen. Gamification van ondernemend gedrag en ondernemerschap hebben we aan geproefd. En nu onderzoeken we de mogelijkheden van artificial intelligence om studenten duurzamer ondernemend gedrag te helpen ontwikkelen.
Ervaring genoeg dus. En desondanks wensen we internet-vrij onderwijs?
Rode draad: het resultaat valt tegen
Als we kijken naar de opbrengst van deze innovaties herkennen wij een rode draad: de resultaten vallen tegen. De elektronische leeromgeving was in het begin een groot succes, iedereen wilde er mee experimenteren. Het succes stabiliseerde, om na jaren langzaam af te nemen. Docenten en studenten zijn niet écht tevreden. “Heeft u het ook in een boek”, wordt steeds vaker gevraagd. Gelukkig kunnen we dat bieden.
Flipping the classroom en gamification doorlopen de zelfde stappen als de leeromgeving. Veel docenten hebben er mee geëxperimenteerd, we hebben er veel ervaring mee opgebouwd. Ondanks best leuke resultaten beklijven de methodes niet. De nadelen blijken groter dan de voordelen. De bijdrage aan het studieresultaat is lager dan gehoopt en verwacht.
Ik beschrijf onze ervaring, die met name binnen het mbo ligt. Ook al lopen ze er niet mee te koop: ook andere onderwijspartners herkennen het beeld van bijvoorbeeld grote aantallen nauwelijks gebruikt accounts.
Signalen gemist
We, en dan bedoel ik onderwijs en partners, hebben de signalen gemist. Vasthoudende problemen met inloggen zijn aanloopproblemen. Het beoordelen van resultaten onhandig? Dat komt vast door een ouderwetse docent. Studenten vinden het saai? Meer filmpjes toevoegen. Komt goed, we moeten even wennen.
Door de roze blik van “innovatie” hebben we de onderliggende problemen niet erkend. Bijvoorbeeld: een docent begeleidde ruim 200 accounts en moest van al die studenten ’s avonds het werk nakijken en raakte volledig overbelast. Het bleek veel handiger om die studenten tijdens de les meteen terugkoppeling te geven, en niet te wachten op documenten en mails via een systeem.
Bij flipping the classroom geldt het zelfde. Het ontwerpen en maken van filmpjes is veel werk. Dat is zeker als die films maar een keer gebruikt worden. Ik ken voorbeelden van docenten die een dag werken aan een film van drie kwartier. Misschien leuk om te doen, als je er van houdt. Maar in termen van investering en opbrengst niet rendabel.
Een onderliggend probleem is dat de spanningsboog van studenten kleiner wordt. Gold 5 jaar geleden 3 minuten als vuistregel, nu is het eerder 30 seconden. Door social media als TikTok zijn studenten afgericht in onmiddellijke respons, zonder tijd voor reflectie. Digitale onderwijsmethodes waar reflectie centraal staat, staan in voortdurende concurrentie met verleidelijke en dwingende social media. Dat verliest elke digitale onderwijsmethode.
Internetvrij onderwijs
Voorgaande voorbeelden gaan over ondernemend onderwijs. Maar ze gelden evenzeer voor bijvoorbeeld taalonderwijs. Hoe komt het dat het niveau van lezen en schrijven achteruit gaan, als het scherm centraal staat?
Daarom is onze kerstwens: internet-vrij onderwijs. Geen internet op school, niet via computers en niet via mobieltjes. Bij het begin van de dag internet uit, tot het moment dat de school is afgelopen. Een rustige studie-omgeving, vrij van digitale verleiding en verstoring. Contact tussen docenten en studenten, les vanuit boeken.
Internet-vrij is heel wat anders dan computer-vrij! Computers kunnen goed helpen bij het aanleren van bijvoorbeeld woorden en bij het leren rekenen. Ook zonder internet kan je met de computer computervaardigheden leren. En wanneer je studenten gestructureerd wilt leren zoeken kunnen ze prima een keer met hun mobiel aan de slag.
Op deze manier staat de relatie tussen de docent en student centraal, in een stabiele lesomgeving. De computer is een hulpmiddel, zonder de verstoring van internet.
Wat vindt U?
Op basis van deze ervaring besluiten we om onze lesmethodes niet meer digitaal aan te bieden. Wij concentreren ons op de lesmethodes in boekvorm.
Dat kan bijdragen aan het verminderen van ontlezing. Vanaf mei 2024 zullen wij daar een opvallende en stimulerende bijdrage aan leveren!
Herkenbaar.
Wij merken dat fysiek scrummende studententeams veel beter functioneren dan teams die online scrummen. Live communicatie in het studententeam, directe coaching en feedback van levende docent, voortgang voor iedereen zichtbaar op een fysiek Scrumbord – het zorgt voor veel meer contact, betrokkenheid, plezier en leeropbrengsten.