Les via een rietje, evaluatie van leren op afstand

‘Het is net alsof ik les geef via een rietje’, was het commentaar van een docent in het onderzoek naar leren op afstand. In april en begin mei hebben we onderzocht hoe docenten en studenten het leren op afstand ervaren. De conclusie is kristalhelder: leren op school heeft veruit de voorkeur van alle betrokkenen. De belangrijke vraag is: wat maakt het verschil? Als docent ben je vast blij met de verklaring.

Hoe verloopt het leren op afstand, wat zijn de ervaringen? En nog belangrijker: hoe staat het met de kwaliteit van leren op afstand? In april en mei hebben wij onderzocht wat de eerste ervaringen met leren op afstand zijn. De ervaringen zijn fris, en beperkt van omvang. Dit zijn de eerste conclusies samengevat.

Waardering

Inn het onderzoek is gevraagd een schoolcijfer te geven voor leren op school en voor leren op afstand. In de tabel staan de scores uitgewerkt.

De hoofdconclusie springt er uit: leren op afstand krijgt een (genade) zesje, terwijl leren op school een trotse 7,7 ontvangt. Dit beeld gaat over de hele linie op.

Er zijn wel een paar subtiele verschillen.

• “Natuurlijk” scoort les op school bij studenten lager dan bij de docenten, maar de score is met 7,3 wel positief.
• Docenten staan gemiddeld het meest negatief tegenover leren op afstand.
• Managers en overig, dit zijn IT-specialisten, stafmedewerkers en derden, staan duidelijk positiever tegenover leren op afstand. Deze groep geeft echter niet zelf les en bekijkt het van een afstand.

Tijdbesteding

Leren op afstand blijkt meer tijd te kosten dan leren op school:

• 71% Van de respondenten geeft aan meer of veel meer tijd te moeten besteden aan de voorbereiding
• 42% Geeft aan meer tijd te besteden aan de uitvoering van de les, dus het echte les geven. Daar staan 27% tegenover van docenten die minder tijd besteden aan het les geven.
• 60% Geeft aan meer of veel meer tijd nodig te hebben voor opvolging van de les.
• 55% Geeft aan meer of veel meer tijd te moeten besteden aan administratieve werkzaamheden. 6% Meldt een tijdbesparing.

De belangrijkste ervaringen

Het onderzoek heeft tot een groot aantal reacties geleid. Een aantal veel gehoorde opmerkingen staat hieronder.

• Een klein aantal studenten was erg enthousiast over leren op afstand. “Dan word ik niet afgeleid”, was het argument.
• Leren op afstand is voor niveau 2 veel moelijker dan voor niveau 4. Dat komt onder andere doordat alles via gesproken of geschreven woord gaat.
• Binnen het mbo is leren op afstand voor bbl-leerlingen lastiger dan voor bol-leerlingen, is diverse keren gemeld.
• Leren op afstand is bij de praktijkvakken niet of nauwelijks mogelijk.
• Veel studenten vinden werken met een computer niet uitdagend, en willen praktisch aan de slag.

De interactie tussen student en docent staat centraal

Rond het leerproces zijn ook veel opmerkingen gemaakt.

• Docenten en studenten geven aan schermmoe te worden, teveel en te lang met de computer te moeten werken.
• Leren op afstand vergt grote concentratie en is daardoor erg intensief.
• Velen geven aan het te statisch te vinden, de echte interactie wordt gemist.
• Regelmatig verzuimen studenten.
• De grip op het leerproces is bij leren op afstand beperkt.
• De non-verbale communicatie blijft buiten beeld. Daarnaast zetten veel studenten de camera uit, waardoor de docent geen oogcontact met de studenten heeft.
• De interactie tussen student en docent en tussen studenten onderling, is bij leren op afstand geen alternatief voor de sociale processen op school.

En voor volgend schooljaar?

Van de ruim 160 respondenten vindt 57% leren op afstand een aanvulling voor leren op school. Een verarming of geen alternatief is het voor 24% van de deelnemers.

Van de docenten geeft 92% volgend jaar de voorkeur aan lesgeven op school, eventueel aangevuld met onderdelen van wat nu via leren op afstand gebeurt. Veruit de meeste studenten zijn het daar mee eens.

Een groter compliment kan je als docent toch niet krijgen?