Hoe geef je keuzedelen vorm in BBL-opleidingen? Dat is de vraag waar veel mbo-opleidingen voor staan. BBL-studenten volgen vaak slechts één dag in de week onderwijs op school. Alle onderwerpen van de studie concurreren om aandacht op die ene dag. Hoe geef je dan inhoud aan keuzedelen, zoals aan ondernemend gedrag, oriëntatie op ondernemerschap en ondernemen?
BBL- en BOL-opleidingen leiden toe naar hetzelfde einddoel. De weg naar dat doel is het grote verschil tussen beide varianten. Studenten van de BOL volgen onderwijs vijf dagen op school, aangevuld met stages. Studenten van de BBL werken vier dagen per week, en volgen één dag per week onderwijs op school.
BBL-studenten hebben dus slechts één dag contact met de docenten, en moeten zich de vereiste kennis en vaardigheden eigen maken tijdens hun werk. Op die ene dag concurreren alle vakspecifieke én algemene vakken om aandacht, binnen de beschikbare beperkte tijd. En daar komen nu ook de keuzedelen bij.
Keuzedelen omvangrijk
De keuzedelen zijn omvangrijk qua urenbelasting. Bijvoorbeeld voor de keuzedelen ondernemend gedrag en oriëntatie op ondernemerschap gelden 240 SBU. Scholen verdelen dit als 80 tot 120 contacturen en de overige tijd als zelfstudie. Voor ondernemerschap geldt zelfs 480 SBU. Dit komt overeen met 150 tot 240 uur contacturen.
De omvang van de keuzedelen wordt mede bepaald door de hoeveelheid kennis die de minister vereist. Om de noodzakelijke kennis eigen te maken is ongeveer de helft van de tijd voor het keuzedeel nodig. De andere helft van de tijd is nodig om de vaardigheden eigen te maken.
Omdat BBL-studenten beperkte tijd contact met de docent hebben komt de tijd en aandacht voor de theorie al gauw in het gedrang. De BBL-student moet zich de kennis daarom meer in de vorm van zelfstudie eigen maken dan de BOL -student. Zelfstandig werken en ondernemend gedrag zijn daarom zeker voor BBl-studenten belangrijk.
Sluit aan bij de praktijk
De beste manier om keuzedelen ook voor BBL’ers succesvol te maken is door aan te sluiten op zijn dagelijks praktijk. Dat kan door gerichte, praktische opdrachten te geven. Deze opdrachten zijn daarmee leidend.
De theorie is dan volgend. Je biedt de theorie aan op het moment dat de student daar in zijn praktijkopdracht aan toe is. Door de theorie in brokken aan te bieden wordt dit ook voor een BBL’er behapbaar.
Praktische zaken
Als opleiding is het daarbij belangrijk om vooraf (!) het lesprogramma goed voor te bereiden en te structureren.
Een goede studiewijzer met de verdeling van de opdrachten, theorie en de verdeling in de tijd is daarbij belangrijk. Voor het keuzedeel Ondernemend Gedrag hebben we een uitgewerkt voorbeeld. Als je belangstelling hebt kan je deze hier aanvragen.
De rol van de docent verschuift hiermee, van instructie naar begeleiding en coaching. Bij keuzedelen als ondernemend gedrag, oriëntatie op ondernemerschap en ondernemerschap spelen onderwerpen als samenwerken, communicatie en feedback een belangrijke rol. Docenten vervullen daarbij een voorbeeldrol.
Een elektronische leeromgeving is erg handig bij de BBL en bij leren op afstand. Een elo kan als basis dienen voor het aanbieden van de noodzakelijke kennis, de opdrachten, om werk en resultaten te delen, als portfolio en voor de docent om het onderwijsproces te sturen.
Dit alles is ondersteunend. Want ondernemend gedrag, oriëntatie op ondernemerschap en ondernemerschap begint met doen.
