Dit jaar vindt weer de World Solar Challenge plaats in Australië voor auto’s die rijden op zonne-energie. De Nederlandse solar-teams zijn ook dit jaar weer erg succesvol. Met de nadruk op teams. Want voor elke race wordt een nieuw team van studenten gevormd. Elke keer moeten zij samenwerken, innoveren en succes halen. Hoe doen ze dat? Een mooie inspiratie voor onderwijs!
De Nederlandse solar-teams staan op kop bij de 2-jaarlijkse race in Australië. Opnieuw, want Nederlandse teams hebben ook de vorige races grote successen geboekt. Elke keer weer is dat een knappe prestatie.
Want elke keer moet opnieuw een team worden gevormd uit jonge studenten nog zonder ervaring. Hoe moeten ze zich voorbereiden, welke nieuwe technieken kunnen ze toepassen? Hoe kunnen ze geld en sponsors werven? Hoe zijn de omstandigheden en hoe doet de concurrentie het? Niet in de laatste plaats: hoe regelen ze de publiciteit?
Voor veel docenten die met projecten, studenten of bijvoorbeeld Jong Ondernemen werken een feest van herkenning. Maar beslist ook een bron van inspiratie.
Romantiek van de eenzame uitvinder
Rond innovatie zweeft het beeld van de eenzame succesvolle uitvinder. Hij, het is meestal een man, is een nerd. Hij is alleen en een beetje contactgestoord. Maar hij heeft briljante ideeën, die door anderen eigenlijk nauwelijks worden begrepen. De uitvinder is een solitaire kunstenaar, is het vooroordeel.
De praktijk is anders. Het succes van een idee wordt bepaald door de kwaliteit van de uitwerking. Die uitwerking is altijd multidisciplinair en het vergt vaak vernieuwende technologie. Bovenal is samenwerking en communicatie nodig. Samenwerking en communicatie bepalen grotendeels het succes.
De solar-teams laten zien hoe je een project succesvol maakt: vakkennis X samenwerking X concreet doel = Resultaat.
Samenwerken is oefenen
Samenwerken is een kwestie van oefenen. Bij de sport wordt dat goed begrepen: trainen, samenspelen, inslijten, opofferen en grenzen verleggen. En dat met elkaar, zodat je op elkaar aan kunt. In het leger gaan ze nog een stap verder: opdrachten gedachteloos uitvoeren, en in crisissituaties geldt het opofferen zelfs letterlijk.
Vergelijking met onderwijs
In onderwijssituaties gaat samenwerken vaak stroef. Veel projecten, studentbedrijven of bijvoorbeeld Jong Ondernemen halen nauwelijks resultaat. Projecten duren lang, projectleden werken niet goed samen, studenten verliezen hun motivatie. Dat ligt niet aan de studentbedrijven: het is met name een gebrek aan doel, voorbereiding en oefening.
Het belangrijkste aspect is vrijblijvendheid. Als het gewenste resultaat niet voldoende expliciet is uitgewerkt zweeft het doel. Dat motiveert niet en de ambitie van de studenten lekt weg.
Vaak wordt het gebrek aan concrete doelstelling gecompenseerd met de benadering dat het project “leuk” moet zijn. Oefenen is saai, theorie is dat ook. Het gevolg is dat studenten te weinig kennis en structuur aangeboden krijgen. De basis is te smal, de voorbereiding te gering.
Tips voor samenwerken
Vakkennis X samenwerking X concreet doel leiden dus tot resultaat.
Vakmanschap ofwel deskundigheid verkrijg je door te leren en te oefenen. Is dat saai? In de praktijk is dat koud-water-vrees: als iemand iets kan wat hij eerst moeilijk vond ervaart hij dat als succes!
Op gebied van samenwerken en projectmatig werken biedt Ondernemend Gedrag een goede basis voor het opzetten en uitvoeren van projecten. Dit staat beschreven in deel C vanaf bladzijde 166, voor niveau 3-4. Voor niveau 1-2 staat het beschreven vanaf pagina 144.
De solar-teams laten nog iets belangrijks zien: vier je resultaat samen met je studenten!
