Soms lijkt het alsof les in ondernemerschap het zelfde is als handelsonderwijs. Want ondernemerschap wordt vaak gegeven door docenten vanuit de handelsrichting: inkopen, marktonderzoek, verkopen en boekhouden. Lesmethoden zijn meestal gebaseerd op handel. En het examen wordt gemaakt door, inderdaad, KC Handel. Een gemiste kans, want ondernemerschap is veel diverser, moderner en ook leuker. Lees hieronder dat het beter kan.
Het nieuwe ondernemerschap
Nederland is van ouds een handelsland. En dat zie je terug in het onderwijs op gebied van ondernemerschap. Het handelen staat voorop: inkopen en met winst verkopen. De groei van ondernemerschap ligt op andere gebieden: zorg, techniek, uiterlijke verzorging, toerisme en zo meer. In die gebieden worden bijna geen vaste contracten meer aangeboden. Mensen werken steeds vaker als zelfstandig ondernemer. Daarbij gaat het over de ondernemende persoon, het merk “ik”. Maar de aard van het werk is totaal anders. Vaak gaat het over dienstverlening. Bij de ontwikkeling van nieuwe producten, bijvoorbeeld bij technische beroepen, moeten producten ontwikkeld worden. In die gevallen is er nauwelijks aansluiting met ondernemerschap vanuit handelsperspectief.
Haperende experimenten
De afgelopen 2 jaar experimenteren met ondernemerschapsonderwijs en de CE Ondernemerschap wordt steeds duidelijker wat succesvolle en minder succesvolle benaderingen zijn. Vaak beginnen scholen met ondernemerschap vanuit de vakgroep detailhandel, omdat men daar immers al ervaring heeft met ondernemerschap. En dat is natuurlijk waar.
Het handelsonderwijs sluit echter nauwelijks aan op het nieuwe ondernemerschap. De aard van het ondernemen is vaak totaal verschillend; detailhandel is iets anders dan bijvoorbeeld ondernemen in de zorg. De beroepscontext verschilt ook, met het daarbij behorende jargon en vakmanschap. En vaak verschillende de drijfveren van de studenten: een zorgondernemer wordt vaak nauwelijks gedreven door maximale winst. Inhoud, context en cultuur zijn vaak totaal verschillend.
En bij de implementatie worden de problemen zichtbaar: andere inhoud, andere context en vooral een andere beleving. Hoe goed bedoeld ook: men verstaat elkaar eigenlijk niet.
Diverser, moderner en leuker
Gelukkig zijn er ook successen te delen! Kenmerkend voor de succesvolle opleidingen is dat de school herkent dat detailhandel een van de verschillende vormen van ondernemerschap is, naast andere vormen.
Men vormt een centrum voor ondernemerschap dat los staat van een specifieke opleiding. Dit centrum werkt voor alle opleidingen, en biedt training, begeleiding en coaching op de inhoudelijke aspecten van ondernemerschap, zoals marketing, financiën en organisatie. Dit team werkt samen met docenten die gepokt en gemazeld zijn in het beroepenveld. Die samenwerking biedt de studenten theoretische verdieping en praktische oefening als ondernemer, toegesneden op de opleidingsrichting waar hij bewust voor heeft gekozen. Een win-win voor alle betrokkenen.
Andere didactische vormen?
Les geven aan aankomende ondernemers vergt een andere didactische opzet, dat wordt steeds duidelijker. De rol van de docent verandert, de overdracht van kennis verandert, de studenten hebben andere behoeftes.
Voorzichtig experimenten scholen met de opzet van het onderwijs. Een ELO als De Wereld van de Ondernemer Online, netwerkscholen en concepten als “flipping the classroom” zijn daar succesvolle en leuke voorbeelden van.
Ik ben benieuwd naar uw ervaringen. Welke ervaringen wilt u met ons delen?
