Hoe modieus mag je als opleiding zijn? Beter gezegd: móet je zijn? Op welke ontwikkeling speel je met je onderwijs in? Soms lijken scholen koudwatervrees te hebben en spelen nauwelijks in op maatschappelijke trends. Zonde, want als je slim aanhaakt bij technische of maatschappelijke ontwikkelingen geef je meer betekenis aan je onderwijs. In deze blog twee aansprekende voorbeelden.
Laten we eerlijk zijn: het onderwijs speelt al veel in op veranderingen. Er gaat geen jaar voorbij zonder onderwijsvernieuwingen; Flipping the Classroom, studentcoaching, loopbaanbegeleiding en werkplekleren, om er maar een paar te noemen. De samenleving vraagt meer zorg, administratie en toezicht door het onderwijs. Dat komt allemaal op het bordje van de docenten en de onderwijsmanagers.
Op het gebied van de ínhoud van de lesstof is de invloed van maatschappelijke ontwikkelingen echter vaak beperkt. Als je ziet wat het onderwijs op het gebied van administratie, zorg en methodiek te verstouwen krijgt is dat best begrijpelijk. Het inhoudelijk aanpassen van een curriculum is immers een omvangrijke klus die de nodige tijd vergt.
En toch is het nodig, want als je slim aanhaakt bij technische en maatschappelijke ontwikkelingen geef je meer betekenis aan je onderwijs. Je kunt daardoor je opleiding beter profileren en je kan je positie in de regio versterken. Hierna volgen twee praktische en aansprekende voorbeelden.
Toerisme
Voor opleidingen op het gebied van toerisme lonken er gouden kansen. Ga maar na:
- steeds meer mensen gaan op vakantie, ook internationaal,
- mensen hebben meer tijd, ook omdat we gemiddeld ouder worden, en
- mensen hebben steeds meer geld beschikbaar.
Daarom is er binnen de toeristische sector volop ruimte voor ontwikkelingen met hogere toegevoegde waarde.
Met dergelijke vooruitzichten zou je verwachten dat opleidingen experimenteren om studenten hier nog beter op voor te bereiden. Ook zou je verwachten dat de aanloop van studenten zou stijgen.
En toch is dat niet het geval. Veel opleidingen houden vast aan de traditionele functies als frontoffice-medewerker en medewerker reisbureau, functies met een algemeen karakter en met weinig inhoudelijke diepgang. Voor een markt waarin toegevoegde waarde, individualisering en beleving steeds meer centraal komen te staan is deze invulling misschien wel wat erg mager.
Zouden de studentenaantallen daarom niet groeien?
Duurzaamheid
Het tweede voorbeeld heeft betrekking op duurzaamheid. Op dit gebied zwellen de ontwikkelingen aan:
- steeds meer mensen zijn overtuigd van het belang van duurzaamheid,
- jongeren vinden duurzaamheid erg belangrijk,
- voor een groeiend aantal mensen is duurzaamheid een belangrijk argument bij de aanschaf van producten en diensten, en
- veel bedrijven nemen duurzaamheid op in hun verdienmodel.
Met recht kan je zeggen dat duurzaamheid de komende jaren een grote economische impuls zal geven aan onze economie én aan de manier waarop wij leven.
Een buitenstaander zou verwachten dat duurzaamheid daarom een belangrijke plek in het curriculum van opleidingen zou hebben. Want duurzaamheid is een motor achter innovatie, en speelt op alle gebieden een grote rol, van de techniek tot aan bijvoorbeeld de zorg.
En toch is dat niet het geval. Veel opleidingen doen wel “iets” op het gebied van duurzaamheid, maar veel ook nog niet. Het thema “duurzaamheid” is vaak in handen van een kleine groep betrokken docenten die voorlopen op de collega’s. En heel vaak wordt duurzaamheid benaderd uit een zorgelijk perspectief, in plaats vanuit kansen en mogelijkheden.
Opleidingen laten hier een reuze-kans liggen rond betekenisvol onderwijs en rond het profileren van het ROC als een regionaal kenniscentrum.
Niet met alle winden mee waaien
Als opleiding moet je niet met alle modieuze winden mee waaien. Maar sommige trends moet je als onderwijs simpelweg niet willen negeren, misschien wel tegen de stroom in.
Maak daarom in elk geval een paar keer per jaar ruimte in je werkoverleg om met elkaar over mogelijkheden te praten. Een spreker uit het werkveld kan dit proces stimuleren. Maak ook gebruik van flap-swipen als werkwijze, om ideeën handen en voeten te geven.
