Projecten worden vaak ingezet om ondernemend gedrag en ondernemerschap te leren. In een project komen creativiteit, nieuwsgierigheid, initiatief, samenwerken en ambitie bij elkaar. Maar projectmatig werken is voor veel studenten én docenten complex. Hoe begeleid je studenten bij projectmatig ondernemen succesvol?
Projecten worden vaak ingezet om ondernemend gedrag en ondernemerschap te ontwikkelen. De creativiteit en het initiatief van de student zijn daarbij voorname instrumenten. Het begint met nieuwsgierigheid en de ambitie om iets te realiseren. Werken in een project is meestal werken in een groep. Sociale vaardigheden zijn daarom ook belangrijk. De studenten dragen de verantwoordelijkheid voor alle fasen van een project.
Daarom is een project een ideale manier om 21th Century skills eigen te maken, en om je te ontwikkelen als ondernemer. Maar projectmatig werken is voor veel studenten én docenten complex. Hoe begeleid je studenten bij projectmatig ondernemen succesvol?
Project
Verandering is de basis van elk project. Met het resultaat van je project kan je iets meer, je kan iets beter of het kan anders dan daarvoor.
Ook al zijn er veel verschillende definities, over de belangrijkste kenmerken van een project zijn de geleerden het wel eens:
- een duidelijk begin en einde,
- een duidelijk vooraf afgestemd en beschreven doel,
- het is eenmalig, en
- een meetbaar resultaat.
Dit maakt een project ondernemend!
Een ondernemend project heeft naast de hierboven beschreven algemene kenmerken van een project drie bijzondere extra kenmerken.
1. Betrek de buitenwereld erbij
Een ondernemend project draagt bij aan de eigen organisatie, maar gaat verder! Ook de buitenwereld heeft er belang bij. De buitenwereld kan zij één of meer maatschappelijke partijen die niet tot de eigen organisatie behoren.
Een ondernemend project speelt in op het vervullen van een behoefte die bij beide partijen leeft. Bijvoorbeeld een project waarbij studenten van een opleiding tot Bloembinder de plantenverzorging van een bejaardenhuis onder handen nemen.
2. Waarde toevoegen: win-win
Een project is ondernemend als er waarde wordt toegevoegd voor beide partijen, de eigen organisatie én de buitenwereldpartij(en). Beide hebben baat bij de resultaten van het project.
In het voorbeeld hierboven hebben de studenten Bloembinden de kans om praktijkervaring op te doen. Het bejaardenhuis heeft winst bij deze situatie omdat het groen vakkundig wordt verzorgd.
3. Verantwoordelijkheid voor het gehele proces
Bij een ondernemend project nemen de studenten, net als een ondernemer, verantwoordelijkheid voor het gehele proces, vanaf de ontwikkeling van een idee, de productie ervan, tot het vermarkten en verkopen ervan, met een bijbehorend verdienmodel en een organisatievorm.
Ondernemerschap is veelzijdig. Een ondernemer moet van alles zelfstandig regelen. Hierbij vervult een ondernemer acht verschillende rollen: ontwikkelaar, producent, marketeer, verkoper, administrateur, financieel planner, organisator en leidinggevende. Dit geldt ook voor alle projectleden.
Hoe begeleid je een ondernemend project?
Het begeleiden van een ondernemend project, bijvoorbeeld in het kader van de keuzedelen, is niet altijd makkelijk. Een ondernemend project vraagt om een goede voorbereiding, met goede en duidelijk instructies voor de studenten. Tijdens de opzet en de uitvoering van het project ben je als docent meer begeleider dan overdrager van kennis.
De studenten werken in groepjes, soms tot wel 8 deelnemers. En al deze mensen verschillen in belangstelling, niveau, vaardigheden en leerstijlen. De studenten dragen de verantwoordelijkheid, dus als docent zet je een stap terug.
De beoordeling van proces en resultaat vraagt duidelijke opdrachten, kaders, heldere doelstellingen en beoordelingscriteria vooraf en gestructureerde begeleiding en beoordeling. Ook voor de docenten is projectmatig werken complex. Hoe doe je dit als docent?
Laat je studenten niet verdwalen
Door projectmatig te werken leren de studenten:
- een actieve houding aan te nemen door het doen van (verbeter)voorstellen voor (eigen) werk en activiteiten,
- reflecteren op eigen professionele houding (zich houden aan afspraken, verantwoordelijkheid nemen, zelfsturing, samenwerken),
- reflecteren op eigen handelen en na te denken over je eigen ontwikkeling.
Doen, ervaren en voelen zijn hierbij de uitgangspunten!
Maar dat gaat niet zo maar. Het is belangrijk om studenten een goede basis mee te geven, dan kunnen ze de aandacht geven aan de praktijk van het werken in een project. Deze stap wordt regelmatig overgeslagen!
Een goede basis bevat ten minste:
- Een praktische opzet voor een ondernemend project,
- Bondige en alleen noodzakelijke theorie,
- Formats ter ondersteuning van alle projectstappen, en
- Beoordelingsmodellen.
