Veel docenten gebruiken een rolmodel als voorbeeld bij hun lessen. En dat is terecht, want een rolmodel kan inspirerend en motiverend werken. Dat kan, maar dat hoeft niet per sé. Een goed gekozen rolmodel stimuleert maar studenten haken af bij een fout gekozen voorbeeld. Een rolmodel moet aan drie eisen voldoen. Dat maakt hem of haar belangrijk als rolmodel voor ondernemend gedrag, en helemaal bij duurzaamheid en ondernemen.
Als docent probeer je je studenten te inspireren. Want inspiratie is immers brandstof, daardoor komen studenten in actie! De belangrijkste vraag daarbij is: wie kies je als rolmodel? Einstein, voor de natuurkundigen? Messi, voor de sportliefhebbers? Elon Musk, voor de aanstaande ondernemers?
Veel rolmodellen blijken in de praktijk de studenten juist niet te inspireren. Einstein is oud, grijs, warrig, een nerd en een man bovendien. Messi kan goed voetballen, maar is onbereikbaar en lijkt ook nog een geldwolf. Elon Musk staat wel veel in de belangstelling, maar is niet succesvol met zijn auto’s en verbrandt het geld van zijn investeerders.
Vrouwenvoetbal als rolmodel
Als er iets een rolmodel is, dan is dat wel het vrouwenvoetbal. Op dit moment moet je er wel bij zeggen, want vijf jaar geleden was dat niet zo. Alle wedstrijden zijn op de televisie te zien, de kranten staan er vol mee, mensen en vooral jongeren praten er over en op straat wordt er veel gevoetbald, ook of juist door meisjes.
Hoe komt het nu dat het vrouwenvoetbal zo veel aandacht krijgt? Waarom inspireren de voetballende vrouwen het publiek, met name de jongeren, zo? Waarom juist op dit moment?
Het profiel van een rolmodel
Een rolmodel moet voldoen aan een aantal voorwaarden:
• Identificatie
Studenten moeten zich kunnen identificeren met het rolmodel. Voor een student van 20 werkt een nerd van 60 nu eenmaal niet inspirerend. Dat verklaart een deel van het succes van het vrouwenvoetbal: ze zijn jong, benaderbaar en gedragen zich natuurlijk.
• Voorbeeld
Studenten moeten hem of haar kunnen nadoen in hun eigen omgeving en in hun eigen situatie. Messi en De Ligt kunnen prachtig voetballen en verdienen veel geld. Maar als je 16 of ouder bent en niet in een selectie van PSV of Ajax speelt dan is de afstand erg groot.
• Inspiratie
Wat inspireert er meer dan resultaat, dan succes? De inzet en de gedrevenheid van de voetballende vrouwen werkt aanstekelijk. En ze halen er resultaat mee. Resultaat is een belangrijke bron van inspiratie, niet alleen bij sport!
Het hoeft niet perfect te zijn
Bij het zoeken naar een voorbeeld wordt vaak gezocht naar het perfecte voorbeeld: iemand die topresultaten haalt en die op eenzame hoogte staat. En dat is precies waar het mis gaat. Het voorbeeld is onbereikbaar, de lat ligt te hoog, de student kan zich daar niet aan spiegelen.
Bij onderwijs over ondernemen wordt deze fout heel vaak gemaakt. Niet alleen worden studenten onbereikbare ondernemers als Steve Jobs voorgehouden. Ook op andere manieren wordt een verkeerd voorbeeld gegeven.
Veel scholen gaan ter inspiratie naar de Kamer van Koophandel. Dat is leuk, maar de gemiddelde ondernemer gaat twee keer naar de Kamer van Koophandel: om zich in te schrijven en om zich uit te schrijven. Een rolmodel is de Kamer daarom niet.
Studenten werven
Ook wordt vaak een bank bezocht. Ook leuk als bezoek, maar opnieuw geen inspirerend voorbeeld. Banken zijn geen ondernemers. De meest ondernemers hebben alleen een bankrekening, slechts 20% van de ondernemers heeft een financieringsbehoefte. Grote afstandelijke instituten inspireren niet.
De buurman op de hoek met zijn schildersbedrijf, de neef met een webwinkel, die inspireren wel. Wil je als opleiding Stukadoor studenten werven? Vraag een oud-leerling met zijn busje om bij de open dag zijn verhaal te vertellen. Een voorbeeld, identificatie en inspiratie ligt om de hoek.
