Als gevolg van de Corona-crisis gaan de meeste opleidingen over op afstandleren. Massaal wordt leerstof aangeboden via elektronische platforms. Voor misschien wel de meeste docenten is les geven via een digitaal platform nieuw. Om misverstanden, fouten en teleurstelling te voorkomen besteed ik in deze blog aandacht aan de grootste valkuilen.
Vanwege de Corona-crisis stappen veel opleidingen over op afstandleren. Met veel inspanning worden elektronische platforms gevuld met lesmateriaal. Voor de meeste docenten is dit een nieuwe manier van onderwijs, zodat er veel geïmproviseerd en geëxperimenteerd moet worden.
Wij hebben al bijna 10 jaar ervaring met werken met een elektronisch platform. Op basis van deze ervaring volgen een aantal praktische tips om valkuilen te vermijden.
Werk op één platform
Er zijn veel manieren om met studenten te communiceren: via de telefoon, via mail, ELO’s en platforms. Kies voor één platform waar alle communicatie op plaats vindt en waar alle berichten, vragen en antwoorden te vinden zijn. Je ELO of bijvoorbeeld Blackboard is het handigst. Zet de anderen uit!
Meerdere manieren om te communiceren leidt tot onduidelijkheid, extra werk en tot misverstanden.
Zet de social media uit
Zet geluids- en trilfunctie van je telefoon uit, dit zijn zogenaamde tressoren. Al die prikkels zorgen voor een extra belasting. De meeste mensen zeggen dat zij er geen last van hebben. Helaas: dat is het grootste misverstand rond mobieltjes. Iedereen heeft er last van!
Veel klassen hebben een groepsapp, waar je als docent toegang toe hebt. Studenten besteden veel tijd om met elkaar te overleggen en hun emoties te uiten. Als docent kost het je veel tijd, en je wordt er niet vrolijk van. Stap uit de groepsapps.
Voer een digitaal spreekuur in. Maar dan wel alleen voor 1-op-1 gesprekken.
Wees duidelijk
Communiceren via een elektronisch systeem werkt heel anders dan in het echte leven. Wees duidelijk! Korte zinnen, duidelijk opdrachten. Denk hierbij vanuit de student: hoe leest hij dit?
Schrijf expliciet wat je verwacht. Bijvoorbeeld: een docent schreef “op dat tijdstip ben ik bereikbaar via Blackboard”. Studenten die zich niet meldden kregen een absent-vermelding. De studenten boos natuurlijk. Logisch, want de echte boodschap kwam niet over.
Zorg goed voor jezelf
Hét grote risico van elektronische platforms is dat je de hele tijd “aan-staat”, dat je op elke ping of trilling van je telefoon reageert en dat je voortdurend je mail leest.
Maak een rooster voor jezelf, wanneer ben je wel en wanneer ben je niet bereikbaar. Loop om het kwartier drie keer je kamer door, en ga na twee uur minstens een kwartier iets anders doen.
Wees niet perfectionistisch
- Laat studenten vragen en opdrachten bundelen in één document. Daarmee hou je je inbox behapbaar.
- Laat studenten vragen maken. Stuur enige uren of later het antwoordmodel toe en laat ze het zelf nakijken. Vraag wel de resultaten op.
- Ga geen schrijffouten verbeteren!
- Beoordeel alleen de hoofdlijn. Het gaat om de ontwikkeling, voor details is dit middel niet geschikt.
- Als je beoordeelt, beperk je feedback dan tot maximaal drie punten. Wees kort en duidelijk.
Verplaats je in de student
- Afstandleren is niet alleen voor docenten nieuw, maar ook voor studenten. Je studenten krijgen niet alleen van jou opdrachten maar ook van al je collega’s! Ze moeten op alle mails reageren, met nieuwe systemen werken, overzicht krijgen, een planning maken, alles lezen en nog veel meer.
- Beperkt je mails tot het beslist noodzakelijke. Wees kort, bondig en duidelijk.
- Accepteer dat ze niet onmiddellijk en voor de volle 100% op al je berichten reageren. In de klas werken ze immers ook niet voor de volle 100%!
Verwacht niet te veel!
- Tot slot: verwacht niet te veel van afstandleren. Werken met elektronische platforms kent een aantal principiële beperkingen. Dat ligt niet aan jou of aan je studenten, maar dat komt door de beperkingen van het systeem.
- Voor interactieve opdrachten waar een duidelijk ja of nee, dan wel een eenduidig antwoord mogelijk is, is het systeem goed geschikt. Rekenen en woordjes leren zijn hiervan voorbeelden.
- Voor competenties en beroepsvaardigheden is het veel minder geschikt. Communicatie, creativiteit en bijvoorbeeld het metselen van een muur leer je niet via een elektronisch systeem.
- Elektronische systemen gaan uit van het zelfstandig lezen van teksten en opdrachten. Voor veel studenten is dit een probleem. Veel studenten hebben een andere leerweg, bijvoorbeeld door eerst te doen. Deze studenten ervaren met een elektronisch systeem een groot nadeel.
Ondersteuning maar geen vervanging
Afstandleren is een waardevolle ondersteuning van het onderwijs, hebben wij de afgelopen 10 jaar gemerkt. Maar het is geen vervanging van leren in de praktijk of op school. Veel opleidingsmanagers maar meer nog de docenten zullen dat ook ervaren. De docent is en blijft de spil in het leerproces. Mijn voorspelling is dat dit de belangrijkste conclusie van dit afgedwongen experiment zal zijn!
