Wat hebben scrum, effectuation, agile, growing workplace, lean startup, toolbox, 8 to be great, challenges, golden egg, future skills en hackaton gemeen? Inderdaad, het zijn allemaal Engelse woorden. Dat niet alleen: het zijn allemaal namen voor nieuwe instrumenten om les te geven op het gebied van ondernemerschap. Welke nieuwe en innovatieve instrumenten zijn er? Wat leren de studenten eigenlijk? En helpt het instrument de student bij het ontwikkelen van zijn ondernemerschap? Een overzicht van bestaande en nieuwe instrumenten.
In het onderwijs groeit de aandacht voor ondernemerschap. In het mbo in de vorm van de keuzedelen Oriëntatie op Ondernemerschap en Ondernemerschap mbo, en daarnaast in de verschillende opleidingen. In het hbo wordt in veel minor-opleidingen hier aandacht aan besteed.
Overzicht van instrumenten
Met de groeiende aandacht voor ondernemerschap in het onderwijs groeit ook de vraag naar goede en succesvolle instrumenten. Welke nieuwe en innovatieve instrumenten zijn er? Wat leren de studenten eigenlijk? En helpt het instrument de student bij het ontwikkelen van zijn ondernemerschap? Een overzicht van bestaande en nieuwe instrumenten.
Ondernemingsplan
Het ondernemingsplan is de meest traditionele instrument. Studenten krijgen een overzicht van alle aspecten van ondernemerschap. Het is omvangrijk. Daarom is het belangrijk om de lessenreeks op te knippen in kleinere stukken, zodat studenten geboeid blijven. Het risico van deze instrument is dat het instrumenteel wordt ingezet, en dat de persoonlijke vaardigheden worden vergeten.
Hoewel traditioneel is het een goede instrument, niks mis mee! Geschikt voor alle niveaus.
Business Model Canvas
De afgelopen tien jaar groeit de toepassing van het Business Model Canvas, BMC. Persoonlijk ben ik er enthousiast over, ik pas het veel toe bij ondernemers. Het beslaat alle aspecten van ondernemerschap, net als het ondernemingsplan. Het BMC stelt de toegevoegde waarde centraal. Dit is de kracht van de instrument. Maar dat maakt het ook lastig omdat het een beroep doet op abstract denken. Een E-book over het BMC vind je hier.
Absoluut een aanrader voor hbo- en niveau 4-studenten!
Effectuation
Effectuation baseert zich op 5 begrippen als “bird in the hand”, en “pilot in the plane”. Deze Engelse begrippen beschrijven de uitgangspunten van ondernemers. Conceptueel klopt het.
De vertaling naar het onderwijs is lastig omdat studenten de denkslag moeten maken naar de vijf begrippen. Ik heb er verschillende trainingen mee gegeven. De moeite die je moet doen om het concept te begrijpen weegt wat mij betreft niet op tegen het resultaat. Uiteindelijk werkt het BMC fijner en veel begrijpelijker.
Leuk om mee te experimenteren op het hbo, voor het mbo niet geschikt.
Golden Egg
De instrument Golden Egg komt uit de wereld van de start-ups, groeiversnellers, incubators en funding. De opzet is analytisch van karakter. De doelgroep bestaat uit bedrijven die willen doorgroeien. Voor deze doelgroep is het een krachtig instrument. In het onderwijs wordt het toegepast bij een aantal hbo-instellingen en een mbo.
Voor studenten met abstractievermogen en met de ambitie om een groter bedrijf neer te zetten is Golden Egg zeker een optie. Voor de meeste studenten, zeker in het mbo, gaat het ver voorbij de eisen van het lesprogramma, en is het niet geschikt.
Lean startup
Zo snel mogelijk je (mogelijke) klanten bij je plannen betrekken, fouten maken en resultaten meten, dit zijn de uitgangspunten van lean startup. Een aanpak die ondernemers al meer dan 100 jaar hanteren en die grote organisaties nog wel eens vergeten. Lean startup wordt met veel marketing als een innovatie gepresenteerd, de woorden zijn echter vaak innovatiever dan de inhoud.
Conceptueel correct, geschikt voor studenten die écht een bedrijf willen opbouwen.
Studentbedrijf
Het studentbedrijf is inmiddels ook een “gouwe ouwe”. Studenten vormen samen een bedrijf, vanaf het eerste idee tot daadwerkelijke verkoop van het product dat ze in samenwerking bedacht hebben. Een bewezen aanpak die tot goede leereffecten kan leiden. Ondernemend gedrag en goed projectmanagement zijn cruciaal bij studentbedrijven. Een succesvol studentbedrijf vergt wel wat van de begeleiding en de organisatie!
Een prima manier om ondernemerschap te leren, geschikt voor alle niveaus.
Scrum
Scrum is een manier van projectmanagement voor teams, op een hippe manier verwoord. Werken met scrum gaat erg gestructureerd en vergt discipline om tot een succes te komen! Met scrum leer je een paar aspecten maar niet de volle breedte van ondernemerschap.
Het is een andere vorm van projectmanagement en kan een aanvulling zijn op een studentbedrijf.
Suggestie voor docenten
Dit overzicht is niet volledig. Ik heb me beperkt tot instrumenten die al vaker gebruikt zijn en zich op die manier al hebben bewezen. Voor veel andere instrumenten, bijvoorbeeld die ik in de inleiding heb genoemd, is dat nog niet het geval. Daar komt bij dat veel nieuwe instrumenten slechts een beperkt gedeelte van ondernemerschap bedienen.
Kijk achter de marketing! Engelse woorden kunnen hip zijn, maar wat betekenen ze in de praktijk? Als een challenge betekent dat je een idee in een paar zinnen moet opschrijven, ligt bij de student de teleurstelling op de loer. Bij de selectie van een onbekend instrument is het verstandig om ervaringen te zoeken.
Samengevat is de oogst beperkt. Veel instrumenten zijn een nieuwe versie van wat al bestaat. Het traditionele ondernemingsplan en het studentbedrijf blijven met kop en schouders uitsteken boven de rest. Maar wel in gezelschap van het Business Model Canvas.
Een instrument alleen is niet voldoen voor lesgeven in ondernemerschap. Daar is een lesmethode voor nodig. De Kern van Ondernemen is daarvoor goed geschikt. Met Proeven van Ondernemerschap oriënteren studenten zich op ondernemerschap. Projectmanagement leren studenten met Ondernemend Gedrag.
Ben ik een succesvolle aanpak vergeten? Deel je ervaringen!
