Verdienmodellen vormen de basis van elk (student)bedrijf. Verdienmodellen beschrijven de manier waarop je je product aan de man brengt, en hoe je daar voldoende geld aan over houdt. Meestal wordt gekozen voor een van de twee basismodellen: inkoop-verkoop of uurtje-factuurtje. Vaak is dit echter niet meer voldoende om een bedrijf te voeren. Er zijn innovatievere modellen die daarvoor beter geschikt zijn. Een overzicht van verdienmodellen, met tips voor onderwijs.
Basismodellen
Er zijn twee basis-verdienmodellen. Het eerste model is gebaseerd op urenbesteding, ook wel uurtje-factuurtje genoemd. Een ZZP-er of een dagloner stuurt een factuur voor de uren die hij gewerkt heeft, tegen een afgesproken tarief. Het tweede model richt zich op de inkoop en verkoop met, eventuele, winst van goederen.
Deze verdienmodellen zijn nog steeds actueel. Maar, onder invloed van veranderende klantvraag, innovatie, nieuwe technologie en bijvoorbeeld social media worden nieuwe verdienmodellen ontwikkeld. Het vinden van nieuwe klanten, het onderhouden van klantrelaties en het maximaliseren van de winst staat daarbij centraal. Alleen werken met een van de basismodellen is niet meer genoeg.
Onderwijs over ondernemerschap
De basismodellen worden vaak toegepast in het onderwijs over ondernemerschap. Dat is erg nuttig om het concept van ondernemen met de bijbehorende basisbegrippen te leren. Ook op basisscholen en in het vmbo worden deze toegepast.
Ook in het mbo en hbo wordt meestal gekozen voor een basismodel. Een gemiste kans want met de innovatieve verdienmodellen zijn er veel meer en veel inspirerender mogelijkheden! De modellen zijn wat complexer, maar op mbo- en zeker op hbo-niveau mag je meer niveau verwachten.
Innovatieve verdienmodellen
No Cure, no pay
Dit is een variant op het uurtje-factuurtjemodel. Een ondernemer of onderneming spant zich in om het gewenst resultaat te halen. Vooraf worden afspraken gemaakt over de kosten als het doel gehaald wordt. Wordt het doel niet gehaald dan krijgt de ondernemer niet of minder uitbetaald. Dit model wordt bijvoorbeeld in de advocatuur gehanteerd.
Koppelverkoop
Koppelverkoop is de verkoop van twee of meer producten die bij elkaar horen. Bijvoorbeeld: een mobieltje met bijbehorend abonnement of Nespresso: een koffiezetapparaat met koffie verpakt in cupjes. Dit model kan heel lucratief zijn, zeker als je een groot marktaandeel hebt. En om die laatste reden is koppelverkoop niet altijd toegestaan.
Yieldmanagement
Yieldmanagement is het optimaliseren van de omzet. Uitgangspunt is dat het aanbod beperkt is, bijvoorbeeld het aantal stoelen in een vliegtuig. Het aantal kamers in een hotel, zoals Booking dit doet, is een ander aansprekend vorobeeld.. Door de prijs op bepaalde momenten te verhogen of juist te verlagen worden de bezetting en de omzet maximaal. Slim toepassen van het internet maakt dit mogelijk.
Abonnement
In dit model krijgt de klant op afgesproken momenten zijn product of dienst. Kranten vormen een goed voorbeeld van dit model. Ook bij diensten wordt dit vaak toegepast: bijvoorbeeld een onderhoudscontact voor een CV-ketel of voor het onderhoud van een ICT-netwerk. De klant krijgt het product goedkoper, en de leverancier is verzekerd van omzet.
Razor and Blade
De basis, de eerste aanschaf, is in dit model goedkoop. Na enige tijd heb je als klant vervanging of aanvulling nodig. Deze aanvulling of vervanging is juist duur. Een bekend voorbeeld zijn scheermesjes: de houder is goedkoop en de mesjes zijn duur. Vandaar de naam van dit verdienmodel.
Fremium
Het fremiummodel is een vervolg op het razor-and-blade-model. Hierbij is de basis gratis, de onderdelen en/of de upgrade is echter prijzig. Dit werkt alleen goed bij grote aantallen. Hierbij is internet essentieel. Het fremium-concept wordt veel toegepast in de gaming-industrie: een paar spellen zijn gratis en daarna moet je betalen.
Inspirerende toepassing in het onderwijs
Het bedenken en toepassen van innovatieve verdienmodellen in het onderwijs is niet moeilijk maar wel inspirerend en leuk! Bij de start van een concept, een idee of een project vraag je naar het product of dienst. Geef daarbij de opdracht om één van bovengenoemde verdienmodellen te kiezen en deze toe te passen. Beoordeel de voortgang en het resultaat op zowel product als op de uitwerking van het verdienmodel.
Deze aanpak kan je perfect toepassen voor het keuzedeel “Ondernemerschap mbo” Het is minder geschikt voor het keuzedeel “Oriëntatie op Ondernemerschap”.
Met de methode “Wie niet kiest wordt niet gekozen” vorm je een solide basis voor de praktische uitwerken van de klantbenadering en de marketing.
