Het aantal ondernemingen in Nederland stijgt nog steeds, tot 2.245.972 per juni 2022. Het onderwijs draagt daar aan bij, bijvoorbeeld via de ondernemende keuzedelen en de minors ondernemerschap. Tegelijkertijd is er een andere trend zichtbaar: het aantal ondernemers dat stopt neemt ook flink toe. Er is ruimte voor verbetering, schrijft ook de minister. Het onderwijs kan daar op deze manier aan bijdragen.
Het aantal Nederlandse ondernemingen is per 1 juni 2022 gestegen tot 2.245.972. Dat is een toename van 5,4 procent vergeleken met een jaar geleden. Het aantal faillissementen is in mei wat opgelopen, maar is met 161 in de maand mei relatief laag. Opvallend is dat het aantal ondernemers dat zijn bedrijf beëindigt al geruime tijd oploopt. Per saldo neemt het aantal ondernemers toe, maar het oplopende aantal stoppers duidt op een onderliggend probleem.
Ook de overheid onderkent dit probleem, en heeft dit laten uitzoeken. Er gaat veel goed, maar er is ruimte voor verbetering, aldus de minister. Verbetering is mogelijk op verschillende gebieden:
- Stroomlijning op gebied van informatie
- Ondersteuning bij de grote transities als digitalisering en verduurzaming
- Begeleiding van ondernemers, niet alleen informeren maar ook (persoonlijk) activeren.
Het rapport is te lezen via https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2022/06/01/22215116-bijlage-1-ncvo-dienstbare-dienstverlening.
Opvallend, maar niet toevallig
Dat het aantal stoppers toeneemt valt op, maar is niet toevallig. Gemiddeld stopt ongeveer 50% van de starters na een jaar of twee. De afgelopen jaren zijn veel mensen een bedrijf gestart, dus met een vertraging van circa twee jaar zal ook het aantal stoppers toenemen.
Belangrijker is de reden waaróm ondernemers hun bedrijf beëindigen. In de meeste gevallen blijkt de ondernemer te weinig met zijn bedrijf te verdienen. Hij kan onvoldoende in zijn levensonderhoud voorzien: de verwachte omzet was te hoog ingeschat, het blijkt lastig om kopers te binden of de markt zit anders in elkaar dan gedacht. Ondernemen is een vak.
Ondernemen moet je leren
Ondernemen is een vak, dat een startende ondernemer moet leren naast zijn vakmanschap. Het ondernemen wordt regelmatig onderschat, de verwachting is onrealistisch hoog en de voorbereiding beperkt.
Al weer enige tijd geleden hebben wij in samenwerking met ROC Aventus uitgezocht waarom de ene ondernemer stopt en de andere ondernemer toch succesvol wordt. Aan succes liggen twee voorwaarden ten grondslag:
- Kennis van alle aspecten van ondernemerschap eigen maken
- Een gedegen voorbereiding, in de vorm van marktonderzoek en businessplan.
Je kunt hier meer over lezen via https://dwvdo.nl/opvallend/.
Aansporing voor het onderwijs
De afgelopen jaren stond ondernemerschapsonderwijs vooral in het teken van aandacht voor kwantiteit: er moesten meer ondernemers komen. Iedereen moest kennismaken met ondernemend gedrag en ondernemen. Dat blijkt nog steeds belangrijk en actueel.
De resultaten van het onderzoek van de minister wijzen er op dat de huidige ondernemers in een complexere omgeving moeten ondernemen. Een globale kennismaking met ondernemerschap is steeds minder een voldoende basis voor succesvol ondernemerschap. Kennis van alle aspecten van ondernemen, van ondernemend gedrag, van het omgaan met innovaties als digitalisering en duurzaamheid; dit alles behoort tot de standaard-bagage van een startende ondernemer.
Conclusie
Die conclusie is een aansporing voor ondernemend onderwijs: meer aandacht voor de kwaliteit. Het geeft de richting aan van een meer inhoudelijke vorm van onderwijs, met aandacht voor persoonlijke vaardigheden als ondernemer en kennis van het proces van ondernemen.
Minder vrijblijvend misschien, maar wel een betere basis voor de toekomstige ondernemer. We zijn er aan gewend dat de helft van de startende ondernemers na twee jaar stopt, dat lijkt gewoon. Maar voor elke stoppende ondernemer is het een teleurstelling en een grote kostenpost. Alle reden om studenten ook goed voor te bereiden op de inhoudelijke kant van een eigen bedrijf.
