Samenwerkende ZZP-ers een bedreiging voor het traditionele bedrijfsleven?

Steeds meer ZZP-ers gaan samenwerken. Soms omdat je met elkaar een grotere klus aankunt, soms vanwege aanvullende deskundigheden en soms om betere voorwaarden te bedingen. De nieuwe bedrijven die op deze manier ontstaan zijn steeds vaker een serieus alternatief voor opdrachtgevers.  Vormen samenwerkende ZZP-ers een bedreiging voor het traditionele bedrijfsleven?

Het was een klein stukje op pagina 29 van de krant: “ZZP-ers PostNL richten eigen bedrijf op”. ZZP-ers van PostNL hebben zich inmiddels verenigd in de vereniging Subco Partners. Ze richten een eigen pakketbedrijf op dat moet gaan concurreren met PostNL. Het lijkt erop dat de reus PostNL zijn eigen concurrent heeft gebaard.

Subco Partners is slechts een van de voorbeelden van samenwerkende ZZP-ers. Nu, als gevolg van de zogenaamde decentralisering van bijvoorbeeld de jeugdzorg, zie je hetzelfde gebeuren bij dienstverleners. In het verleden gebeurde soortgelijks met coaches van het UWV. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van een trend.

Misvatting

De ver-ZZP-ing van bedrijven en organisaties wordt veroorzaakt door de voortdurende fixatie op kosten en op verbetering van rendement. Taken en afdelingen worden tegen het licht gehouden en beoordeeld op de financiële waarde die zij leveren aan het bedrijfsresultaat. Op het eerste gezicht is daar niets mis mee.

Dat wordt anders als een van de kerntaken van een bedrijf wordt buitengeplaatst. Om bij dit voorbeeld te blijven: bij PostNL is het bezorgen van pakketten een kerntaak. Hoe kan je dan serieus deze taken laten uitvoeren door buitenstaanders? Op deze manier hol je het bestaansrecht van het bedrijf uit.

Zoals gezegd is PostNL slechts een van de voorbeelden. Hier betreft het relatief eenvoudig werk. Maar ik ken ook multinationals die reseachwerkzaamheden rond hun producten door ZZP-ers laten uitvoeren. Productkennis is het anker van een bedrijf. Hoe kan je met deze aanpak je deskundigheid borgen?

Verdienmodel

Op de korte termijn leidt het uitbesteden van kernactiviteiten niet tot een probleem. De kosten worden lager, dus het resultaat van het bedrijf gaat omhoog. Zodra de verzelfstandigde ZZP-ers gaan samenwerken kantelt de situatie. Dit leidt tot een ander en voor de klant  gunstiger verdienmodel.

Als gevolg van samenwerking ontstaat een serieus alternatief voor het oorspronkelijke bedrijf. De opbouw van het nieuwe bedrijf is omgekeerd aan dat van het moederbedrijf. Het nieuwe bedrijf is opgebouwd uit de kerntaken, met een kleine overhead. Het moederbedrijf heeft omgekeerd een relatief grote overhead met weinig kerntaken in eigen beheer. Het is regelmatig onderdeel van een groot internationaal concern.

De opbouw van de kosten is hiervan een afspiegeling. Door de grotere overhead, vaak aangevuld met winsteisen van aandeelhouders, zijn de kosten van het oorspronkelijke bedrijf hoger dan die van de samenwerkende ZZP-ers. Wat is dan nog het bestaansrecht van het oorspronkelijke bedrijf?

Kansen voor ondernemerschap

Zodra een organisatie zijn kerntaken laat uitvoeren door derden, lees ZZP-ers, holt het op den duur zijn bestaansrecht uit. Nieuwe bedrijven die gevormd worden door samenwerkende ZZP-ers voeren de werkzaamheden immers uit tegen lagere kosten.

Samenwerken als ZZP-er biedt dus volop kansen voor ondernemerschap. Samenwerken kan op projectbasis of als maatschap. De coöperatie komt weer steeds vaker voor als organisatievorm. Focus op vakmanschap, op de kerntaken en op kostenbewustzijn zijn daarbij de stappen die het succes bepalen.

Focus op vakmanschap?

De term “focus op vakmanschap” komt menig docent en onderwijsmanager vast bekend voor. Juist bij de toenemende ver-ZZP-ing van de arbeid wordt vakmanschap steeds belangrijker. Maar dan wel aangevuld met verstand voor de elementaire financiële begrippen. Samenwerking en communicatie zijn vaardigheden die bij elke moderne leerling en student goed ontwikkeld moeten zijn.

Onderwijs op gebied van ondernemend gedrag en op ondernemerschap vormen daarom de basis voor de moderne vakman. Dat geldt voor het HBO evenzeer als voor het MBO.