Het volgend schooljaar werpt zijn schaduw vooruit. Opleidingen oriënteren zich op de invulling van het lesprogramma. Wat willen we meer, wat kan er beter en wat moet beslist anders? Volgend jaar zullen de acute problemen met corona waarschijnlijk over zijn. Hoe gaan we om met de gevolgen in ons onderwijs als nasleep van de corona? Deze overwegingen gelden ook voor de ondernemende keuzedelen. In deze blog staan vijf tips ter voorbereiding op volgend schooljaar.
Hoe gaan we door met de keuzedelen? Deze vraag stellen zich veel opleidingen. De keuzedelen zijn een paar jaar geleden ingevoerd en examinering daarvan is verplicht. Gaan we door met de huidige keuzedelen of maken we andere keuzes?
Soms worden keuzedelen lichtvoetig behandeld, alsof het iets extra’s en eigenlijk ook niet zo belangrijk is. Er wordt regelmatig gewisseld. De gevolgen van het wisselen van keuzedelen worden onderschat. Het heeft grote effecten voor de docenten, de studenten en de kwaliteit van het onderwijs. Bij het evalueren van de keuzedelen is het belangrijk om hier op te letten:
Criteria om te veranderen
Waarom zou je eigenlijk voor een ánder keuzedeel kiezen? Ooit is een bewuste keuze gemaakt om de huidige keuzedelen aan te bieden. Welke criteria golden toen? Zijn deze criteria intussen veranderd?
Bij de introductie van de keuzedelen zijn deze vaak intuïtief gekozen; het lijkt wel leuk, het is weer eens iets anders. Het handigst is om opnieuw de afweging te maken, maar dan door expliciet uit te gaan van de vraag: welk keuzedeel biedt toegevoegde waarde voor de opleiding en voor de studenten?
Veranderen kost tijd en geld
Vaak wordt uit het oog verloren dat het veranderen van keuzedelen tijd en dus geld kost. Als manager merk je dat niet rechtstreeks. Het eigen maken van nieuwe lesstof, het selecteren van lesmateriaal, het vergaren van voorbeelden en anekdotes kost veel tijd. Als docent ervaar je dat dit veel tijd kost.
Het is handig om minimaal een jaar of drie te werken met het zelfde keuzedeel. Zo bouw je ervaring op. De kwaliteit van je les wordt immers beter als je deze vaker hebt gegeven. Je creëert rust en je krijgt tijd voor inhoudelijke verdieping.
Kwaliteit van het programma
Ook voor de kwaliteit van de les is het opbouwen van ervaring als docent belangrijk.
Een ander aspect is de kwaliteit van je lesmethode. Tussen lesmethodes voor het zelfde keuzedeel bestaan grote verschillen. Sommige methodes geven op een wel heel lichte manier invulling aan de doelen van het keuzedeel, met simpele opdrachten achter een computer. Kijk bij de selectie van de lesmethode of deze van toegevoegde waarde is.
Effecten voor de studenten
Studenten komen om iets te leren. Dat lijkt een flauwe opmerking maar dat is het niet. Vaak horen we dat studenten afhaken omdat het onderwijs binnen het keuzedeel te flauw, te simpel of te inhoudsloos is. Dat is jammer, want een keuzedeel kan juist een verrijking zijn! Ga bij de invulling van het keuzedeel daarom niet (alleen) uit van de vraag of het leuk is, maar kijk vooral hoe je de student er mee kunt laten groeien.
Praktisch advies
Als je overweegt om van keuzedeel te wisselen of als je een andere invulling van de huidige keuzedelen wilt, kies dan een goede methode. Sommige opleidingen kiezen ervoor geen methode te hanteren. Dat is onoverzichtelijk voor de student en betekent vooral een extra belasting voor de docent. Een goede methode is de basis van een keuzedeel.
Een goede methode bestaat in ieder geval uit lesmateriaal, in boek- of in digitale vorm. Uit didactisch perspectief heeft een boek meerwaarde. Een uitgebreide docentenhandleiding is onontbeerlijk. Een bijpassend examen is veruit het handigst. Let bij de examens op de omvang ervan, en op de hoeveelheid administratie. Examens hoeven niet te veel tijd te kosten!
Een methode is de basis. Maar de docent maakt het verschil! Kies als docent of als team daarom voor keuzedelen waarvoor je inhoudelijk gemotiveerd bent.
