“Wij integreren de keuzedelen in andere lessen.” Met regelmaat hoor ik deze uitspraak binnen mbo-opleidingen. Bedoeld wordt dat de opleiding wel keuzedelen aanbiedt, maar dat er geen tijd voor gereserveerd wordt. Het moet er bij gedaan worden en het komt dus bovenop de andere lesstof. Het ‘integreren’ van keuzedelen gaat in tegen de bedoeling van keuzedelen. Je doet de studenten er mee tekort! Om efficiënt keuzedelen aan te bieden zijn er andere, praktischer manieren.
Door sommige opleidingen wordt het integreren van keuzedelen in andere lessen als een handige werkwijze gezien. Lesstof van het betreffende keuzedeel wordt dan gelijktijdig aangeboden met andere lesstof. De gedachte daarbij is dat het keuzedeel tijdens contacturen wordt toegelicht, en dat de studenten in eigen tijd studeren en oefenen.
Het voordeel van integratie bestaat uit vermindering van het aantal uren lesgeven voor docenten. De meeste keuzedelen hebben een werklast van 240 SBU. Ondernemerschap telt 480 SBU. Gemiddeld bestaat circa 30% van deze tijd uit contacturen, dus ongeveer 75 SBU. Integreren levert dan een tijdwinst op van gemiddeld 75 SBU. Integreren is dus kostenbesparing.
Student de dupe
Bij het integreren is de aanname dat de student de lesstof in eigen tijd doorneemt en verwerkt. Dat moet dan naast het andere huiswerk dat hij al moet verwerken. Concreet betekent dat een kleine 240 SBU verzwaring, zonder begeleiding. Je hoeft geen helderziende te zijn om te voorspellen dat daar weinig van terecht komt. De resultaten zullen dus mager zijn.
Het spreekt voor zich dat de student de dupe is van het integreren van keuzedelen. Hij krijgt immers minder les dan waar hij recht op heeft!
Toegevoegde waarde
Het samenvoegen van keuzedelen met andere lesstof druist precies in tegen de bedoeling van de keuzedelen. Keuzedelen zijn bedoeld om verbreding en/of verdieping aan te bieden.
Ondernemend gedrag
Het keuzedeel Ondernemend gedrag is een goede illustratie van waar het mis kan gaan.
Ondernemend gedrag biedt de student inzicht op zijn gedrag, en geeft inzicht in onderliggende begrippen. Hij krijgt woorden voor zijn ervaringen. Daarmee kan hij zijn gedrag beschrijven en in zijn gewenste richting verbeteren.
Om ondernemend gedrag te kunnen oefenen is samenwerking met anderen nodig. Dat kunnen zowel collega-studenten als opdrachtgevers in de beroepscontext zijn. In geval van studeren in eigen tijd zijn beide niet aanwezig.
Ondernemend gedrag kan je je dus niet individueel eigen maken.
Duurzaamheid in je beroep
Het keuzedeel Duurzaamheid in je beroep is een vaak voorkomend slachtoffer van integratie. Duurzaamheid is een containerbegrip, en wordt bij veel vakken aangeraakt. Bijna zonder uitzondering wordt het thema oppervlakkig en simpel behandeld. Iedereen weet wel iets van duurzaamheid.
Het keuzedeel is juist bedoeld om verdieping aan te brengen. Die verdieping is voor de meeste studenten noodzakelijk, omdat er dieper ingegaan wordt op voor hen nieuwe kennis en begrippen. Die kennis en vaardigheden zijn nodig om in de beroepspraktijk goede keuzes te kunnen maken. Voor de vertaalslag naar het beroep blijft onderwijs beslist noodzakelijk.
Handig combineren is het alternatief
Met het integreren van keuzedelen doe je de studenten te kort. Als je als onderwijsteam efficiënter wilt werken is dit dus een ongewenste optie.
Het programmeren van keuzedelen blijft lastig. Opleidingen moeten voor elk keuzedeel het onderwijs verzorgen en vanzelfsprekend moeten de vorderingen van de studenten geëxamineerd worden. Er zijn mogelijkheden om keuzedelen zodanig te programmeren dat de belasting ervan gering is.
In onderstaande blog kan je lezen hoe dat ook in jouw situatie op een verantwoorde wijze zou kunnen.
